Geschiedenis - Kizzmo

Uitloggen
085 104 70 61
Ga naar de inhoud
De vroege geschiedenis

Westernrijden. De uitdrukking westernrijden doet vele mensen direct denken aan cowboys, rodeo's en westernfilms. Hoewel westernrijden nauw verbonden is met het werk van cowboys kun je het paardrijden zoals je dat ziet in westernfilms of op rodeo's nauwelijks vergelijken met de manier van paardrijden in westernstijl. Zelfs de gedachten dat de westernrijstijl in Noord-Amerika zou zijn 'uitgevonden', berust op een denkfout, want de westernrijstijl is eigenlijk niets anders dan een variant op een oud thema.

Xenophon. Vermoedelijk één van de eerste western trainers was de Griekse cavalerieofficier Xenophon, die leefde rond 400 voor Christus. Hij trainde zijn paarden zo, dat ze met hooguit één hand gereden konden worden, waardoor hij zijn andere hand kon gebruiken voor zijn wapenuitrusting. Deze rijstijl bracht hem in veel veldslagen de overwinning, omdat zijn cavalerie het grote voordeel van snelle wendbare soldaat/paard combinaties had, in een tijd waarin zijn vijanden allemaal uitsluitend met zware strijdwagens op het slagveld verschenen.

De Arabieren. Vele jaren later gebruikten de Arabieren dezelfde rijtechnieken in hun veldslagen tegen de Europese Kruisvaarders. Hoewel deze laatsten veel beter bewapend waren, hadden ze nagenoeg geen kans tegen de zeer wendbare en snelle Arabische lichte cavalerie op hun Arabische Volbloed paarden, die vaak met losse handen werden gereden door gebruik te maken van 'lichaamsgewicht'. Met de gedeeltelijke verovering van Spanje door de Moren, kwam deze (Arabische) rijstijl naar Spanje, wat resulteerde in de fameuze Spaanse school. De Rejoneador (Stierenvechter te paard) is in feite de grootvader van de Noord-Amerikaanse cowboys.

Cowboys. Helaas is er nauwelijks enige overeenkomst tussen de 'filmhelden' en hun echte voorbeelden. Op de film al schietend achter de Indianen aan en kaartend in de saloon met een cowgirl op schoot kwam in het echte cowboyleven nauwelijks voor. Het was een zwaar leven, zo zwaar, dat de meeste cowboys de 50 jarige leeftijd niet haalden; gebroken armen en benen waren aan de orde van de dag en een goed paard was goud waard. Niet alleen moest je in alle omstandigheden op je paard kunnen vertrouwen, maar de paarden moesten ook goed getraind zijn om o.a. met één hand (vaak losse handen) te worden bereden. Het vangen van een koe zonder je handen te gebruiken is een mission imposible. Zodoende werd de rijstijl overgenomen, die door de Conquistadores naar Noord-Amerika was geëxporteerd.

Vaquero's. Een bijna onbekend feit is, dat de meeste cowboys geen blanken waren, maar mannen van Spaans/Indiaanse afkomst, vaak zelfs nog met een flinke scheut Afrikaans bloed. Nog vandaag de dag hebben de meeste cowboys in het zuiden van de USA deze afstamming. Vele noemen zichzelf Vaquero's om daarmee hun afkomst en hun levensstijl aan te geven. Hun relatie met paarden ligt diep verankerd in eeuwen oude tradities en trainingsmethoden. Een voorbeeld daarvan is de markering van de paarden in training: door de manen van het paard in bepaalde patronen te knippen, weet een Vaquero van ieder paard het niveau van de training, de te gebruiken tuigage, bit en sporen.

Native Americans. Native Americans is de officiële en meer eervolle benaming voor de Indianen van (Noord-) Amerika. Een volk dat een ongekende bijdrage heeft geleverd aan het westernrijden, iets dat echter door vele blanke Amerikanen niet zal worden toegegeven. De reden daartoe moet gezocht worden in de enorme verschillen in cultuur en vooral mentaliteit tussen Indianen en blanken. Dit zeker op gebieden als commercie, levensfilosofie en omgang met en respect voor de natuur. Het gaat te ver om deze verschillen uit te diepen, maar één ding is zeker, er waren geen betere ruiters dan de 'Native Americans' van de wilde plains (Idaho, North- & South-Dakota).

Voor 1600 had geen Indiaan ooit een paard gezien en bij de eerste contacten met paarden dachten ze zelfs dat het grote honden waren. Sommige stammen dachten in het begin dat de Spaanse Conquistadores, in hun glimmende wapenuitrustingen en hun paard één wezen vormden. Maar de Indianen leerden snel. En hun respect voor en inzicht in alles wat met de natuur te maken had, gaf ze al snel een grote voorsprong op de blanken, die ver van de natuur af stonden (en nog altijd staan).

De Indianen begrepen al snel dat een paard niet alleen een vluchtdier en een kuddedier is, maar ook een bijzondere vorm van communicatie bezit, waarmee het anders 'praten' is dan met 'jagers', zoals de hond EN de mens. Geloof gerust dat dingen als paardenfluisteraar en natural horsemanship voor Indianen al vele honderden jaren terug de normaalste zaak van de wereld waren. Het resultaat: binnen 50 jaar na hun kennismaking met paarden waren de meeste Indianen niet alleen betere ruiters maar ook betere trainers en fokkers en reden ze derhalve de best getrainde en snelste paarden, in situaties waarin geen blanke zich zou wagen. Want naast een op hol geslagen kudde Bizons, zonder zadel, met losse handen en met pijl en boog jagen, is niet niks. Eén foutje (overigens een zeldzaamheid) en het was gebeurd.

Nadat de grote Indianenstammen uit hun oorspronkelijke territoria waren verdreven en in reservaten waren verbannen, was het rijden op paarden voor de Indianen lange tijd verboden. En toen in het begin 20e eeuw de status van het paard van werkdier in plezierdier veranderde, ging deze trend bijna geheel aan de Indianen voorbij. Hierdoor kwam alles wat in de USA ook maar iets met paarden te maken had geheel onder controle van de blanken. Dat neemt niet weg dat de ware kenner van westernpaarden in de USA een door Indianen getraind paard als het beste paard zal waarderen wat je kunt rijden. Want nog heden ten dagen vind je de beste paardentrainers van Noord Amerika onder de Native Americans of halfbroers zoals de Vaquero's. Een door Indianen getraind paard was en is nog altijd moeilijk te koop. Omdat commercie, marketing en hebzucht voor vele Indianen nog heden ten dagen onbekende begrippen zijn en de liefde voor de natuur nog altijd voorop staat, zullen deze trainers hun paarden alleen maar verkopen aan bekenden, waarvan ze zeker weten dat hun 'kind der wind' 'eervol' zal worden behandeld.
Kizzmo
Kizzmo
Terug naar de inhoud