Paardenrassen - Kizzmo

Uitloggen
085 104 70 61
Ga naar de inhoud
Western paardenrassen

De oorsprong van de Noord-Amerikaanse rassen ligt rond 1700, hoewel de meeste rassen die we nu kennen hun oorsprong, vreemd genoeg pas na 1900 hebben. Om snel te kunnen sprinten, stoppen en wenden, heb je een compact paard nodig, dat echter sterk genoeg moet zijn om een man/vrouw te kunnen dragen.

Tot het einde van de 19e eeuw gebruikten de cowboys veelal Mustangs en Stockhorses (Quarter en Paint moesten nog 'geboren' worden), meestal 'per jaar' om zodoende te voorkomen dat zo'n paardje zou bezwijken onder zijn zware dagtaak. De Mustangs stammen rechtstreeks af van de Spaanse volbloed paarden en Stockhorses waren eigenlijk een versmelting van Mustang en Engelse volbloed, maar gericht op het principe van 'genoeg bloed voor de pit' maar 'weinig bloed voor de zenuwen'.



Want de tot dan toe bekende volbloed rassen waren veelal te zenuwachtig om het ene moment in volle galop achter een koe aan te schieten en het volgende moment rustig te blijven staan terwijl de ruiter op de grond aan het werk was.

Hoewel je vele verschillende rassen ziet starten in de diverse western disciplines, zijn de winnaars toch vaak paarden, waarvan de recente ontwikkelingen voor een belangrijk deel in Noord-Amerika liggen. Hoe je het ook bekijkt, één ding is zeker; voor de westernstijl binnen de bekende western disciplines zijn korte compacte paarden beter geschikt dan de meeste grotere Europese rassen. Derhalve zijn voor vele westernruiters de 'Noord Amerikaanse' rassen het ultimo voor de western ruiterij. Maar ook de Arabische volbloed, de Haflinger of de compacte paardenrassen uit Oost Europa doen het erg goed als western paard.



Voor ranch- of runderarbeid zijn in de loop der eeuwen de meest uiteenlopende paardensoorten gebruikt. Selectieve fok leverde paarden op die zich daar waar grote afstanden te overwinnen waren in moeilijk terrein, snel konden bewegen en die voldoende conditie hadden om dergelijke afstanden te overbruggen. Over het algemeen kan men stellen dat er aan de westkust van Amerika, ten gevolge van de omstandigheden daar, vraag naar beweeglijke lichte paarden was en is: nog steeds is daar dit type paard dat wat hoger in het bloed staat, erg gewild. In Texas daarentegen, waar lasso-arbeid veel voorkomt, worden zware paardentypen gevraagd. Het zal duidelijk zijn dat, wanneer een paard een zware stier remmen moet, het nodig is dat hij over een zekere "standvastigheid" beschikt en het nodige eigen gewicht "in de schaal" kan leggen. Voor dat werk werden in het Middenwesten en in het Texaanse gebied koudbloed paarden ingefokt.



Tengevolge van de ontwikkeling van de westernsport zijn de verschillen gaandeweg minder uitgesproken. Binnen de westernsport worden beide typen paarden gebruikt voor de verschillende (wedstrijd)disciplines. Voorbeelden hiervan zijn: runderarbeid (waarvoor het Texaanse type uitermate geschikt is), dressuur en snelheidsevenementen (waarvoor het West Coast type zich bij uitstek leent). De rassen die tegenwoordig voor het westernrijden het meest geschikt zijn, juist omdat zij in beide typen voorkomen, zijn dus voornamelijk de paardenrassen die in de VS hiervoor gebruikt worden. In principe is met elk paardenras het westernrijden te beoefenen maar door de strenge selectie die de cowboys in het verleden toepasten bij de keuze van hun paard bleek dat 3 rassen bij uitstek aan hun eisen beantwoordden: de Appaloosa, de Paint Horse en de Quarter Horse.
QUARTER HORSE

Land van herkomst.
Verenigde Staten



Bijzonderheden.
De Quarter Horse is het oudste en populairste Amerikaanse paardenras. Het Quarter Horse is een western-paard bij uitstek en het stamt van de oorspronkelijke cowboypaarden af. Het ras is ontstaan door Arabische rassen te kruisen met ingevoerde Engelse volbloeds. In de 17e en 18e eeuw waren paardenraces een geliefde bezigheid in Amerika. Omdat er echter zelden echte racebanen waren en lange, rechte wegen nauwelijks voorkwamen, werden de races gehouden over een korte afstand in de "dorpsstraat". De afstand bedroeg zelden meer dan een kwart mijl. Een winnend paard moest dus binnen zeer korte tijd op topsnelheid komen. Omdat het ras op deze afstand sneller was dan welke volbloed dan ook, kreeg het de naam Quarter Horse. Het ontleent zijn naam aan de race op de kwart mijl. (Een kwart mijl was in de dorpen ongeveer de afstand van de kerk tot de saloon.) De Quarter is een paard dat in zeer korte tijd op volle snelheid kan komen en daar werd het indertijd voor gefokt.
Het is een paard dat iedere dag werk deed en daarbij rustig en gemakkelijk in omgang moest zijn. Het is een edel en lichtvoetig paard met een fijn hoofdje. Het heeft een tamelijk korte rug en het is opvallend gespierd. Het is zeer wendbaar, bijzonder snel op topsnelheid, werkwillig en betrekkelijk gemakkelijk af te richten. Een Quarter Horse heeft een kort, breed hoofd met goed afgetekende kaken en wijde neusgaten. Hij heeft kleine, levendige oren en intelligente, grote, zachte ogen die zijn van nature ‘coole’ en vriendelijke karakter weerspiegelen. Het hoofd staat in 45 graden op een middellange hals die overgaat in diepe, brede schouders met een welgetekende schoft. Hij heeft een diepe, brede borst en gespierde achterhand met daartussen een korte rug. Zijn voorbenen staan wijd uit elkaar en hebben een kort kanon en een gemiddelde pastern. De heup is omringd door zware spieren die langs de achterbenen tot de spronggewrichten reiken en boven de gezonde hoeven bevinden zich rechte “hocks”. Het is de bouw van de achterhand die dit paard veel kracht en snelheid geeft. De maat ligt tussen 1.45 en 1.58 en het is één van de meest gevraagde vrijetijds paarden ter wereld met een aantal geregistreerde paarden van meer dan 3 miljoen. De paarden zijn verenigd in het AQHA, American Qaurte Horse Association. Sinds enkele jaren bestaat in Nederland de NQHA; de Nederlandse Quarter Horse Associatie.



Rasbeschrijving.
Hoofd: Klein, met een breed voorhoofd, een brede kaak en grote, expressieve ogen.
Lichaam: De rug vertoont nauwelijks schoft. Het heeft vooral in de achterhand en de binnenkant van de achterhand zeer sterk ontwikkelde spieren. De sterke spronggewrichten staan goed onder het lichaam.
Beweging: Snel, goed in evenwicht en zeer wendbaar.
Gebruiksmogelijkheden: Quarter Horses zijn zeer geschikt voor het westernrijden.
Kleur: Alle effen kleuren
Stokmaat: Tussen 1,45 en 1,60 m.
Karakter: Quarter Horses hebben over het algemeen een uitstekend temperament en een hoge intelligentie. Ze zijn betrouwbaar en rustig in de omgang.
APPALOOSA

Land van herkomst.
Oorspronkelijk uit de streek rond Palouse River, in het noorden van de Verenigde Staten. Tegenwoordig wordt de Appaloosa gefokt in de westelijke staten van de Verenigde Staten en Canada, met name in Alberta door de Cree-Indianen.



Bijzonderheden.

De naam Appaloosa is afgeleid van de streek waar dit ras vandaan komt, de omgeving van de Palouse river. Oorspronkelijk hebben de Spanjaarden in de 17e eeuw waarschijnlijk Spaanse en Napolitaanse gevlekte paarden meegenomen naar Noord-Amerika. De kleurrijke paarden zijn door de Nez-Percé-Indianen uit de Palousevallei gefokt voor de oorlogsvoering en de jacht en werden Palouse horses genoemd. Deze naam werd verbasterd tot ´a Palouse horse´ en veranderde uiteindelijk in Appaloosa. De huidige Appaloosa´s zijn ontstaan uit een kruising van de Palouse horses met Quarter horses.
Het is een paard dat qua grootte een tussenmaat is; zijn stokmaat ligt tussen de 1.42 en 1.60. Het houdt het midden tussen de zwaar gespierde Quarter en de lichter gebouwde Arabier. Omdat voor de fok naast de Quarter diverse andere rassen zoals Standardbred, Morgan, Arabier en andere ingekruist werden treffen we heel uiteenlopende typen aan onder de Appaloosa's. Typische kenmerken van de Appaloosa zijn de vertikaal gestreepte hoeven, de paddenmuil en de vaak dunne en korte staart. Over het algemeen is het een vriendelijk en rustig paard, betrouwbaar en met een intelligent karakter. De Appaloosa is gemakkelijk te trainen, ideaal voor oudere alsook jongere mensen en daarmee het paard voor de hele familie. Maar het is ook hèt paard wanneer er hoge eisen gesteld worden. Het is een solide paard maar gelijkertijd ook een super atleet met grote successen in de westernsport, lange afstandsritten en op de renbaan.
Appaloosa's komen in iedere denkbare variant van kleuren en vlekken voor; er zijn echter ook éénkleurige Appaloosa's. Al enige tijd bestaat in Nederland de AAHCA, de American Appaloosa Horse Club Holland, die de belangen van de Amerikaanse Appaloosa's behartigt. Daarnaast is er het Nederlands Appaloosa Stamboek met daarin de in West-Europa gefokte Appaloosa's. De afmetingen van deze paarden lopen van mini tot groot rijpaard. Qua bouw is de appaloosa vergelijkbaar met de quarter en paint. Een veel voorkomende fout is dat elk gevlekt paard een Appaloosa genoemd wordt. Dit is verre van juist! Er zijn namelijk ook nog andere, gevlekte rassen zoals bijvoorbeeld de Knabstrupper uit Denemarken en de Pinzgauer uit Oostenrijk. Veel gevlekte paarden in Nederland zijn ontstaan uit kruisingen met deze rassen en worden ten onrechte "Appaloosa" genoemd. Tegenwoordig spreekt men in Nederland vaak over Amerikaanse Appaloosas en Nederlandse Appaloosas. Eigenlijk is dit jammer en geheel overbodig; een Appaloosa stamt altijd af van de paarden uit Noord Amerika en heeft altijd een Amerikaans registratiepapier; het is het enige paard dat met recht APPALOOSA genoemd mag worden!



Rasbeschrijving.
Hoofd: Breed.
Ogen: Sprekend en levendig.
Oren: kKein en spits.
Lichaam: De hals is gespierd en de borst is breed. De Appaloosa heeft een rond, krachtig kruis met een hoog geplaatste staart. De manen en de staart zijn bijzonder zijdeachtig.
Beweging: Als typisch westernpaard heeft de Appaloosa een uitstekende galop, met een groot accelaratievermogen. Bovendien is het paard een waar springtalent.
Kleur: Het opvallendste aan de Appaloosa is de kleur die onder te verdelen is in: Leopard: witte huid met donkere vlekken over het hele lichaam, Few-Spot: geheel wit met slechts enkele donkere vlekken, Snowflake: donkere huid met lichte vlekken over het gehele lichaam, Blanket: donker met een witte deken over de achterhand en hierop wel of geen vlekken, Roan: stekelharig (de meeste haren zijn donker, met hier en daar een enkele witte) met of zonder deken.
Gebruiksmogelijkheden: De Appaloosa is een populair westernpaard en wordt gebruikt voor alle vormen van western-rijden.
Stokmaat: Tussen 1,45 en 1,55 m.
Karakter: Appaloosa´s hebben een enorm uithoudingsvermogen en zijn bovendien rustig en gehard. Ze zijn gewillig en goedaardig. Zijn vriendelijke karakter maakt de Appaloosa bijzonder geschikt als betrouwbaar rijpaard.
PAINT

Land van herkomst.
Verenigde Staten.



Bijzonderheden.
Dit aparte ras met een eigen stamboek is ontstaat als reactie op het feit dat Quarter horses niet in het Quarter stamboek konden worden opgenomen als ze niet egaal van kleur waren. Af en toe kwam het voor dat uit eenkleurige ouders een gevlekt paard werd geboren. Om deze paarden toch te kunnen registreren werd de American Paint Horse Association opgericht. Daarnaast bestaat er de Pinto Horse Association die paarden van elk ras opneemt, zolang ze maar aan de kleurvoorwaarden voldoen.
Een groot voorvechter en medeoprichter van de APHA is Hank Wiescamp (pronounced Wheeze-camp), zoon van Christiaan Wiescamp die met zijn ouders in 1888 vanuit Winterswijk naar Nebraska emigreerde. De Paint wordt nog weleens ten onrechte aangeduid met pinto. Een pinto is echter een gevlekt paard van een willekeurig ras of een kruising daarvan. Paints komen voor in alle kleuren: zwart, bruin, grijs etc. Het vlekkenpatroon wordt in twee groepen verdeeld: tobiano en overo. De tobiano, die dominant vererft, heeft witte benen, relatief weinig wit aan het hoofd en de witte vlekken kruisen de ruggegraat. Bij de tobiano loopt de witte tekening over de rug, de vlekken zijn regelmatig en groot. De rug en de benen zijn vaak wit. Het hoofd, het bovenste gedeelte van de hals, de staart en de borst zijn meestal gekleurd. Tobiano's kunnen homozygoot zijn voor dit vlekkenpatroon. Dit houdt in dat een nakomeling van dit dier altijd de tobiano aftekening mee zal krijgen. Om te weten of een dier homozygoot is voor het tobiano-gen, kan men het DNA laten testen. De overo, die recessief vererft, heeft meestal veel wit in het gezicht, de benen zijn vaak donker en de witte vlekken lijken vanaf de buik of zijkant te komen. Bij de overo loopt de witte aftekening vanaf de buik omhoog; de aftekening loopt zelden over de rug. De vlekken zijn meestal onregelmatig en/of gevlamd. Typisch voor een overo is het vele wit op het hoofd gecombineerd met donkere ledematen. Binnen de groep "overo" vallen drie soorten vlekkenpatronen: sabino (hoog oplopende witte benen, achter vaak meer dan voor; gevlamde, rafelige randjes langs witte beentjes en blessen; een roanerig uiterlijk; het wit KAN de rug kruisen!), splash (paard ziet eruit alsof hij in een pot verf is gezet; vaak heel wit voorbeen dat vaak hoger is dan wit achterbeen; vaak twee blauwe ogen; vaak enorme bles die beide neusgaten omvat) en frame (duidelijk omrande vlekken op de zijkant van het lichaam en met name op de hals; het wit kruist de rug nooit; vaak witte beentjes). Sabino's, Splashes en Frames worden bij het APHA geregistreerd als overo. De tekening van een Paint Horses is weliswaar opvallend maar eigenlijk secundair. Paint horses zijn er in veel verschillende kleuren. Als men het heeft over de kleur van een Paint horse, dan bedoelt men de basiskleur van het paard, dus de kleur "tussen de vlekken". Primair wordt gelet op de kwaliteit van het paard. Voor wat het overige betreft lijkt het paard zeer sterk op het Quarter Horse. In Nederland zijn de Paint Horse liefhebbers verenigd in de NPHC, de Nederlandse Paint Horse Club.



Rasbeschrijving.
Hoofd: Breed voorhoofd met vriendelijke, expressieve ogen, een Arabisch aandoende neus.
Lichaam: Weinig schoft en een sterk ontwikkelde, gespierde achterhand.
Beweging: De Paint heeft rustige gangen en beschikt over een ongekend acceleratievermogen.
Gebruiksmogelijkheden: De Paint is een typisch westernpaard en wordt in alle takken van de westernpaardensport gebruikt.
Kleur: Wit op het lichaam boven de knie. Er zijn twee kleuraftekeningen, tobiano en overo. Tobiano komt het meest voor. Bij Tobiano loopt de witte aftekening over de rug en zijn de vlekken regelmatig en groot. Bij overo loopt de witte aftekening zelden over de rug. Deze loopt meestal vanaf de buik omhoog en is vaak onregelmatig en gevlamd. Typisch voor overo is een doorgaans wit hoofd en donkere ledematen. Dit type heeft vaak blauwe ogen.
Stokmaat: Tussen 1,42 en 1,72 m.
Karakter: De Paint is intelligent en heeft een uitstekend temperament.
Terug naar de inhoud